Chia sẻ với báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, TS. Nguyễn Tiến Minh - ĐH Kinh tế, ĐH Quốc gia Hà Nội phân tích, khi ASEAN trở thành một thị trường duy nhất và một cơ sở sản xuất thống nhất, trong đó sự lưu chuyển tự do của hàng hóa, dịch vụ, đầu tư, vốn và lao động có tay nghề, sẽ là một thuận lợi lớn đối với ngành thương mại điện tử (TMĐT) của các quốc gia thành viên.

Theo ông, rào cản trong trao đổi thương mại khu vực được xóa bỏ thì khối lượng và tốc độ lưu chuyển hàng hóa, dịch vụ sẽ được đẩy mạnh. Bên cạnh đó, nền tảng CNTT và viễn thông đã đạt tới một trình độ nhất định sẽ giúp cho các quốc gia thành viên AEC có sự phát triển đồng đều. Khi đó, TMĐT của ASEAN sẽ có điều kiện phát triển sâu rộng.

ASEAN là một trong những khu vực có khung chính sách pháp lý đối với TMĐT sớm nhất trên thế giới. Hơn 10 năm trước, 10 nước ASEAN đã cùng ký kết Nghị định thư Hội nhập ngành thương mại điện tử ASEAN tại Viêng - chăn (Lào). Văn kiện có hiệu lực từ 31/8/2005 hướng đến các mục tiêu: Tự do hoá thương mại các sản phẩm ICT, dịch vụ và đầu tư ICT; Phát triển, tăng cường và củng cố năng lực cạnh tranh của ngành ICT trong ASEAN; Giảm cách biệt về kỹ thuật số trong từng quốc gia thành viên ASEAN và giữa các quốc gia thành viên ASEAN; Thúc đẩy hợp tác giữa khu vực nhà nước và tư nhân, tiến tới thực hiện mục tiêu e-ASEAN.

Theo tạp chí Tài chính điện tử, doanh nghiệp cần phát triển và ứng dụng TMĐT thông qua cam kết của khu vực doanh nghiệp và các hiệp hội buôn bán. Cùng với đó, nâng cao năng lực của cơ sở hạ tầng mạng truyền thông nhằm đảm bảo tính liên thông và tính liên tác. Giá dịch vụ viễn thông, phần cứng và phần mềm cũng cần được điều chỉnh ở các mức có thể chịu đựng được.

Hai điểm rất quan trọng là tính an toàn trong giao dịch TMĐT và phát triển các hệ thống thanh toán điện tử. Đó là đẩy mạnh ứng dụng công nghệ chứng thực và mã hóa giao dịch điện tử, sử dụng các phương tiện công nghệ được quốc tế công nhận và có tính liên tác để chống truy nhập bất hợp pháp vào các dữ liệu.

Báo điện tử Tin tức - TTXVN cho biết, thị trường mua sắm trực tuyến của ASEAN hiện có giá trị từ 548 triệu USD - 1 tỷ USD, chiếm khoảng 0,12 - 0,24% tổng mức bán lẻ thế giới và dự kiến sẽ tăng thêm 5% với tổng giá trị là 21,8 tỷ USD vào năm 2020. Nhiều "ông lớn" đã nhanh chóng khai thác thị trường trực tuyến ASEAN như Alibaba, năm qua đã chi khoảng 250 triệu USD để có 10,35% cổ phần tại Singapore Post, một trong những nhà cung cấp dịch vụ hạ tầng TMĐT lớn nhất khu vực.

Theo tờ báo này, giữa các quốc gia có sự khác biệt về luật và chuyên môn nên thách thức không chỉ là việc đưa ra một quy định TMĐT cho toàn khu vực mà còn phải phù hợp trong tương lai. Tin tức đề ra một số giải pháp: Khu vực tư nhân cần phải được tham gia mạnh mẽ vào việc cung cấp thông tin về triển vọng kinh doanh cho chính phủ; Cần phải tăng cường xây dựng năng lực của chính phủ; Các quốc gia đều phải làm thế nào để vừa duy trì chủ quyền và an ninh quốc gia vừa hưởng lợi của hệ thống mở. 

Theo thống kê của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam, giao dịch TMĐT Việt Nam đã đạt 2,2 tỷ USD năm 2013 và có thể đạt 4 tỷ USD vào năm 2015. Tuy nhiên, tạp chí Tài chính điện tử nhận định, tiềm năng càng lớn thì rủi ro càng nhiều bởi đến nay, hành lang pháp lý và cơ sở hạ tầng trong TMĐT tại Việt Nam vẫn chưa đáp ứng kịp tốc độ phát triển.

PHẠM HÀO (tổng hợp)